Disgrafia Nedir?

ÖZGÜL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ ÇEŞİTLERİNDEN DİSGRAFİA

  Disgrafia Nedir?

 Disgrafia anlatım güçlüğü ve yazı yazmada güçlük çeken çocukları ifade etmek için kullanılan bir terimdir. Aslında öğrenme güçlüğü içerisinde yer alan bozukluklardan biridir. Disgrafia çoğu zaman disleksiye eşlik eder. Disgrafik bozukluk gösteren çocukların en belirgin özelliklerinden biri yaşıtlarına göre daha yavaş yazmalarıdır. Yazıların daha az okunaklı olması, harfleri, heceleri, kelimeleri yanlış yazmaları, kelimeleri bölerek ya da bitişik yazmaları en çok gözlemlediğimiz özelliklerdendir. Disgrafik bozukluğun, ince motor ve kas becerileri ile ilgisi yoktur. Bu tamamen disleksi gibi aslında fonolojik farkındalığın düşük olması ve bellek problemlerinin olmasından kaynaklıdır. Çocuklar sadece kalem kâğıtla yazma noktasında değil, tablette, bilgisayarda bir şeyler yazarken de zorlanırlar. Yani genel anlamda sözlü dili yazılı biçimde ifade etmede ya da tahtadan, kitaptan bakarak yazmada da zorlanırlar. Yazıları okunaksızdır. Kendileri de çoğu zaman yazıları okuyamazlar. Yazmaya karşı olumsuz tutumları vardır. Genelde resim çizmede çok fazla problem yaşamazlar. Yaşadıkları durum kelimedeki harfleri art arda, doğru biçimde dizememeleridir. Bunun için ekstra bir zihinsel çaba göstermeleri gerektiği için de bundan kaçınabilirler. Eğer görsel algı ile ilgili bir problemleri yoksa ya da eşlik eden ince motor beceri gelişimiyle alakalı bir gerilik ya da el göz koordinasyonu ile ilgili bir sorunları yoksa çizimde çok da güçlük yaşamadıklarını gözlemleriz.

  Disgrafik Değerlendirme

 Çocuğun nerede ve neleri yazmakta zorlandığını tespit etmek için bir değerlendirme yapıyoruz. Şunları mutlaka kontrol ederiz;

Ø  Çocuk kalemi uygun biçimde tutabiliyor mu? Çünkü uygun tutuş çok önemlidir.  Yazı yazmada öncelikle kalemi uygun biçimde tutuyorsa, sonrasında fonolojik farkındalık ve bellek süreçlerini destekliyoruz.

Ø  Çocuk tüm harfleri yazımını doğru biliyor mu?

Ø  Ses sembol ilişkisini doğru kurabiliyor mu?

Ø  Kelimeleri art arda dizerek kelimeyi bir bütün olarak doğru biçimde yazabiliyor mu?

Ø  Yazamıyor atlıyor mu ya da hece mi atlıyor?

Ø   Kelimeyi tamamen yanlış mı yazıyor yoksa seslettiği gibi mi yazıyor? Çünkü fonolojik farkındalık sesleri hissetmeyle alakalıdır. Eğer çocuk ‘’Y’’ Sesini “Ğ’’ gibi hissediyorsa “Ğ” olarak yazıyor. Bu çok fazla gördüğümüz bir problemdir.

  Fonolojik alanı ve bellek alanını destekleyerek işe başlamak gerekir. Çünkü tahtadaki bir cümleyi ya da paragrafı çocuktan defterine yazmasını istediğimizde, disgrafisi olan çocuklar genelde yazmak istemezler ya da arkadaşlarına göre çok yavaş yazarlar. Yazmak için geç kalırlar. Tahtadaki yazılanlar silinmiş olur. Defterleri genelde yarım ve düzensizdir. Çocuklar çoğunlukla hem ailelerinden hem de öğretmenlerinden bununla ilgili eleştiri alırlar. Çünkü bu çocukların aileleri, çocuklarına defterlerini tamamlatmak için diğer velilerden defterleri istemek zorunda kalırlar. Öğretmen de öğrencisi kendi defterini tamamlayamadığı için bazen onu eleştirme tuzağına düşebilir. Ama buradaki asıl sorun çocuğun tahtada gördüğünü defterine tek seferde kopyalayamamasıdır.  Bu tip güçlük yaşamayan çocuklar tahtadaki bir cümleyi okur ve okuduğu cümleyi tek seferde zihninden defterlerine yazarlar. Ama disgrafisi olan çocuklar bellek problemi yaşadıkları için cümleleri akıllarında tutamazlar ve bununla ilgili de hece hece ya da kelime kelime kopyalama stratejisi geliştirirler. Bu da çok zaman alır. Çok yorulurlar, kafaları çok hareket ettiği için kaldıkları yeri kaçırabilirler. Eksik ya da yanlış yaparlar. Bununla ilgili eleştiri aldıklarında özgüven problemleri ortaya çıkar. Özeleştiri yapıp, kendilerini arkadaşlarıyla kıyaslayabilirler. Eleştiri aldıklarında da bu beceriden ya da bu beceri ile ilgili etkinlikleri yapmaktan kaçınabilirler. Fakat çocukların farkındalıklarında bir sorun olmaz.

  Eğitimsel Destek Gerekli midir?

Disleksi ile genellikle eş zamanlı gerçekleşen, anlama ve yazma güçlüğü yani disgrafik bozukluğu olan çocuklar tıpkı disleksili çocuklar gibi ek eğitimsel desteğe ihtiyaç duyar.

  Ebeveynlerimiz, öğretmenlerimiz!  Çocuklarınızda bu gibi sorunlarla karşılaşıyorsanız bir uzmana danışın, eğitimsel destek aldırın.

Her çocuk özeldir.

Erken teşhis hayat kurtarır!

                                                                         Rehber Öğretmen /Aile Danışmanı/ Disleksi Müdahale Uzmanı

                                                                                                             Emine Zeynep UĞURLU